"De wereld gaat zich niet aanpassen aan mij. Ik moet mij aanpassen aan de wereld."
Je hoeft niet gehandicapt te zijn om een handicap te hebben. Dat is het motto van Eva Eikhout, programmamaker en presentatrice bij BNNVARA. Ze heeft een fysieke beperking - ze mist een deel van haar armen en benen. "Ik heb een megaleuk leven. De beperking zit in de bureaucratie!"
"Mijn ouders hebben mij precies hetzelfde opgevoed als mijn twee zusjes. De extra hulp die ik nodig had was een bijzaak, geen hoofdzaak. Ik heb mij daarom nooit meer of minder dan anderen gevoeld", begint Eikhout haar verhaal, voor een volle zaal. Haar fysieke beperking vormde in haar jeugd geen obstakel. Ze ging naar een reguliere crèche en basisschool, pas toen ze naar de middelbare school ging kreeg ze er voor het eerst last van.
Jas dit niet lekker zit
"De school zat een stuk verderop. Ik kon in tegenstelling tot mijn klasgenoten niet met de fiets, maar was afhankelijk van taxivervoer. Ik had het gevoel daardoor veel te missen. Mijn beperking voelde als een jas die niet lekker zat, maar ook niet uit kon", vervolgt Eikhout. Ze zocht hulp bij haar ambulant begeleider. "Zij leerde mij dat het een rouwproces is. Ik heb iets wat ik niet kan krijgen. Na een jaar lang elke week praten, kreeg ik geen langere armen en benen. Maar leerde ik wél mijn gevoel beter begrijpen en accepteren. Ik heb een geweldige middelbare schooltijd gehad."
Diepe zucht
Eikhout heeft niet zozeer last van haar fysieke beperking, het is vooral de bureaucratie die vervelend is. Na de middelbare school wilde ze studeren aan de hogeschool. Omdat ze hulp nodig heeft bij het naar de wc gaan, vroeg ze een gesprek aan bij de decaan om dit te bespreken. "Ik vroeg of er vrouwelijke docenten zijn die mij - tegen betaling - hierbij zouden kunnen helpen. De eerste reactie van de decaan was dat dat niet kon, omdat de school geen zorginstelling is." Op meerdere plekken in de zaal wordt luid en diep gezucht. Eikhout lacht. Ze vertelt aanstekelijk en enthousiast verder hoe ze vervolgens zelf de touwtjes in eigen handen nam en via het UWV het invalidentoilet heeft laten aanpassen, zodat ze gewoon kon studeren én naar het toilet kon.

Eigen regie
Dit voorbeeld is typerend voor Eikhout: ze heeft alles graag zo veel mogelijk in eigen hand. "De wereld gaat zich niet aanpassen aan mij. Ik moet mij aanpassen aan de wereld." Zo ook toen ze met twee vriendinnen op kamers ging wonen. Toen ze nog thuis woonde, hielpen haar ouders en de gepensioneerde buurvrouw haar met aankleden en opmaken. Nu moest ze dat zelf regelen. Ze zette een oproepje op www.nationalehulpgids.nl en nodigde tien meiden uit op sollicitatie. Ze nam er zes aan en inmiddels heeft ze haar eigen zorgteam om zich heen verzameld. "Ik was pas negentien. In het begin was het even zoeken. Ik werd ineens budgethouder, ik moest uren declareren, roosters maken. Maar ik had nooit gedacht dat het zo goed zou werken. Ik beslis zelf wie mij naakt ziet en wie er op kwetsbare momenten bij mij is. Ik heb de regie."
Ik kan erg emotioneel worden van het feit dat andere mensen beslissen over mijn kwaliteit van leven.
Mario Kart
Toch was er nog één ding waar ze niet tevreden over was: het taxivervoer. Eikhout wilde niet meer afhankelijk zijn en zelf kunnen beslissen waar, wanneer en met wie ze ergens naar toe gaat. Samen met haar moeder maakte ze een afspraak bij het UWV voor de aanvraag van een aangepaste auto. "Daar zakte de moed mij al snel in de schoenen. Er werd vooral gekeken naar de cijfers: was het goedkoper om de taxi of eigen vervoer te vergoeden? Ik kan erg emotioneel worden van het feit dat andere mensen beslissen over mijn kwaliteit van leven. Maar gelukkig kwam het goed. Inmiddels heb ik mijn eigen aangepaste auto. Ik rijd met een joystick, het is een soort Mario Kart in real life. Mijn kwaliteit van leven is aanzienlijk verbeterd. Het is ontzettend lekker om in de auto te springen wanneer ik dat zelf wil. Ik rij overal heen."
Ik heb een megaleuk leven. De beperking zit in de bureaucratie.
Megaleuk leven
"Ik heb een megaleuk leven. De beperking zit in de bureaucratie", vat Eikhout haar verhaal samen. "Het is frustrerend en vervelend dat ieder nieuw hoofdstuk in mijn leven voorbereiding vraagt. Het onderzoeken of een gebouw toegankelijk is, of er voldoende budget is, of er mensen zijn die mij kunnen helpen, enzovoort. En iedere twee jaar weer die formulieren moeten invullen dat ik nog steeds geen armen en benen heb..."
Toch geeft ze niet op, hoe irritant de bureaucratie ook kan zijn. Integendeel. "Iedereen heeft een beperking, alleen niet altijd. De een heeft extreme faalangst, de ander is niet blij met zijn neus en weer een ander ligt in scheiding. Het zijn allemaal voorbeelden die jou kunnen beperken in je geluk. Het is de kunst om zelfsturend te zijn in je geluk. Aan de ene kant is het vervelend om te moeten vechten tegen de bureaucratie. Maar ik blijf het doen omdat ik 100 procent zeker weet dat het mij verder brengt."