Denk mee over de technologische toekomst van de zorg
“Hallo, ik ben Cora. Je kunt met me kletsen. Ik kan je helpen.” Deze workshop wordt gegeven door Dirk Lukkien en Luca van Breda (van Vilans). Maar de echte hoofdrolspeler is Cora. Cora is niet ‘echt’. Cora is een stem, een avatar, ‘artificial intelligence’. Cora zorgt al meteen voor een levendige discussie tussen de ongeveer 30 deelnemers aan de workshop. “Scary!” zegt iemand. “Handig”, zegt iemand anders.
Technologie in de zorg
Dit is een workshop met een hoog abstractieniveau. Aan de hand van Cora – en een drietal andere technologische toekomstscenario’s – wordt gekeken naar de kansen en de risico’s van de steeds verder doorgevoerde digitalisering van de zorg. Want daar werken Dirk en Luca aan, aan het “steeds vanzelfsprekender inzetten van technologie en digitalisering bij zorg en ondersteuning”, zoals Dirk zegt.
Willen we dat?
Maar is dat wel zo vanzelfsprekend? De paar voorbeelden die hij laat zien spreken voor zich en worden inmiddels breed toegepast. Beeldschermcontact tijdens de coronalockdown. Automatische medicijndispensers die weten wanneer je welke pil moet nemen. Sensornetwerken die opletten hoe je ligt en beweegt. Robots die je gezelschap kunnen houden. Maar er kan nog veel meer. Willen we dat?
Verwachtingen delen
En daar komt Cora om de hoek kijken. Dirk en Luca hebben Cora in vier stappen ‘afgesteld’. Van een behulpzaam luisterend oor in het begin tot een bemoeizuchtige en een beetje griezelige dwingeland aan het eind. De deelnemers aan de zaal krijgen de kans hun zorgen en hun verwachtingen te delen. Mondeling, maar ook schriftelijk op kaarten die bij de toekomstscenario’s liggen. “Waar ben je hoopvol over?” “Waar heb je zorgen over?” “Hoe denk je zelf invloed uit te kunnen oefenen op deze ontwikkelingen?

Wie luistert mee?
Er wordt opvallend genuanceerd gepraat over de vier stadia van Cora. “Het kan een uitkomst zijn bij eenzaamheid, een maatje dat je door en door kent...”, zegt iemand. “Maar wat gebeurt er met de data die Cora verzamelt”, vraagt iemand anders. “Wordt die gedeeld met de zorgverzekeraar, om maar iets te noemen? Wie luistert er allemaal mee?”
Cliënten zeiden bij onze robot: ‘die gaat eruit. Die bemoeit zich overal mee.’
Kippenvel
Bij het vierde stadium van Cora is de stemming bij de deelnemers aan de workshop uitgesproken. “Hier krijg ik kippenvel van”, zegt iemand, nadat Cora gemeld heeft dat ze ook al je online activiteiten en je agenda gaat volgen. Iemand in de zaal: “Hier hebben we na een pilot ervaring mee. Cliënten zeiden bij onze robot: ‘die gaat eruit. Die bemoeit zich overal mee.’” Ook ethische twijfels worden geuit: “Ik werk met kwetsbare mensen. Een AI die steeds menselijker wordt, steeds ‘echter’, daar hou je een cliënt toch een beetje mee voor de gek.”
Terugkoppeling?
Dirk en Luca hebben ook nog drie andere toekomsttoepassingen van digitale technologie voor de deelnemers klaargezet. Een meedenkende auto bijvoorbeeld, die op een gegeven moment droogjes opmerkt ‘dat je wat laat reageert’ met sturen, en of het niet eens tijd wordt om een medische keuring te doen. En een ‘leefstijlmanagementsysteem’, dat begint met eenvoudig advies en eindigt met sturende ingrepen in het leven van de gebruiker. Hoe ver wil je gaan? De voorbeelden roepen veel discussie op. Dirk en Luca kijken tevreden naar de doos die ze hebben klaargezet. Die vult zich al snel met een flinke stapel volgeschreven kaarten. “Komt er nog een terugkoppeling op onze suggesties?”, vraagt een deelnemer. “Daar gaan we aan werken”, zegt Dirk.