Reablement: het nieuwe toverwoord in de ouderenzorg?
"Help de cliënt zichzelf te helpen." Dat is kort samengevat de boodschap van de reablement-filosofie. Dit betekent in de praktijk dat de zorg gericht is op wat mensen zélf nog kunnen en willen. Hoe zit dat precies? En wat zijn de grootste valkuilen bij het uitrollen en uitvoeren van reablement? Daar gaan de deelnemers in deze workshop mee aan de slag!
"Wie heeft er eigenlijk al eens gehoord van reablement?" Ines Mouchaers van de universiteit Maastricht kijkt de zaal rond. Ongeveer de helft van de aanwezigen steekt de hand op. "Fijn om te zien dat jullie er al wat vanaf weten. En fijn dat ik voor een deel van jullie ook nieuwe dingen kan vertellen", zegt ze. Voordat Mouchaers de workshop begint en de groep zelf aan de slag gaat, geeft ze eerst wat achtergrondinformatie over het thema.
Sinds 2014 in Nederland
"In 2020 is er in de literatuur een definitie opgesteld van wat reablement precies is. Maar die definitie is zo ingewikkeld, dat ik jullie daar niet mee ga vermoeien", lacht Mouchaers. "Het betekent dat we de cliënt helpen zichzelf te helpen. We kijken naar wat de cliënt wil en kan en hoe we hem of haar hier zo goed mogelijk bij kunnen ondersteunen. Zodat cliënten zo veel mogelijk (weer) de dingen kunnen doen die zij belangrijk vinden", legt ze uit.
Kenmerken
Bij reablement gaat het niet om zorgen vóór, maar om zorgen dát. Het is holistisch en persoonsgericht. Er wordt gewerkt met een interdisciplinair team, het programma is meestal kortdurend en intensief. Er wordt doelgericht gewerkt en het is bedoeld voor iedereen, ongeacht leeftijd, ziekte en setting.
In 1962 werd er voor het eerst in de literatuur over reablement gesproken, maar pas sinds 2000 is het een ‘ding’ - vertelt ze. De Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Australië, Nieuw Zeeland en Zweden pakten het als eerst op. Nederland volgde in 2014.




Stimuleren en valkuilen
Na het theoriegedeelte is het tijd voor de workshop. Mouchaers deelt twee vragen met de groep, waar de aanwezigen samen over gaan brainstormen. De eerste vraag: hoe stimuleer je zelfredzaamheid volgens de kenmerken van reablement? De tweede vraag: wat zijn de grootste valkuilen bij het uitrollen en uitvoeren van reablement? Ze deelt de groep in tweeën. Iedere groep krijgt een stapel post-its en viltstiften om hun ideeën mee op te schrijven. Aan de slag!
Successen vieren, hoe klein ze ook zijn.
Muur vol post-its
Ingrid Goossens van Vilans neemt het voortouw en vraagt haar groepje: wie heeft een idee hoe we zelfredzaamheid kunnen stimuleren? "Concrete doelen stellen", klinkt het. "Successen vieren, hoe klein ze ook zijn. Succeservaringen opdoen." Goossens schrijft druk mee en plakt de ene na de andere post-it op de witte muur. "Het sociale netwerk goed benutten. En alle neuzen dezelfde kant op krijgen", vullen anderen aan. Dan is het tijd voor de tweede vraag en het bespreken van de valkuilen. "Slechte communicatie, vertrouwen van medewerkers, vertrouwen van cliënten, het stellen van te grote doelen", klinkt het. Een voor een belanden de post-its op de muur. Dan zit de workshop er alweer op.
Sabine Piesens van Zorgcentrum Roomburgh kijkt samen met haar collega"s terug op een interessante workshop. Binnen haar organisatie wordt er nagedacht over reablement, maar het is nog abstract. "Het is een andere manier van denken, die uiteindelijk veel zou kunnen opleveren. We gaan hier op het werk zeker over verder praten!"