Samen aan de slag: van wetenschap naar praktijk!

Mensgerichte ouderenzorg

Claudia van Erven, implementatiemakelaar, opent de sessie met de vraag: “Wat gaan we doen vandaag?” Kennismaken met design thinking , en dat dan specifiek toegepast op het onderzoek naar eigen regie. “Daarna gaan jullie actief aan de slag.” Van Erven legt uit dat bij de Academische Werkplaats Ouderzorg Tranzo alle onderzoeksvragen voortkomen uit de praktijk, met een sterke focus op mensgerichte ouderenzorg. “Vragen over seksualiteit, intimiteit, en eigen regie komen uit de zorgpraktijk en worden vervolgens opgepakt door een onderzoeksmakelaar,” vertelt ze. “De praktijk wordt vanaf het begin betrokken, en we kijken ook zo snel mogelijk naar implementatie van kennis in de zorg en onderwijs.”

Een diverse kijk

Van Erven benadrukt hoe belangrijk het is om in contact te blijven met de deelnemers van deze workshop: “We willen weten, wat hebben jullie nu eigenlijk nodig?” De Academische Werkplaats Tranzo bestaat uit verschillende zorgorganisaties uit Zeeland, Brabant en Gelderland, en het publiek bestaat uit een mix van zorgverleners, managers, paramedici, onderzoekers en mensen uit het onderwijs. Dit zorgt voor een diverse kijk op het thema ‘eigen regie’.

“Ideate”

Vervolgens neemt Wytske Meekes, onderzoeker bij de Academische Werkplaats, het woord om uit te leggen wat design thinking precies inhoudt: “Design thinking kan worden ingezet om wetenschap naar de praktijk te vertalen. Eerst bekijk je de situatie zoals die nu is, en daarna kijk je hoe je deze situatie kunt verbeteren. Vervolgens ga je aan de slag om een nieuwe, verbeterde situatie te creëren.” Ze introduceert de vijf stappen van design thinking: empathize, define, ideate, prototype en test. Vandaag richten de deelnemers zich op de ‘ideate’-fase, specifiek rond het thema eigen regie.

Mevrouw van Bergen

De workshop gaat verder met een filmpje waarin een zorgmedewerker de strijd aangaat met mevrouw Van Bergen, die niet naar de wc wil gaan op het moment dat de zorgmedewerker dit nodig acht. De vraag aan de deelnemers is of de zorgmedewerker de eigen regie van mevrouw Van Bergen stimuleert. Na het bekijken van het filmpje merkt het publiek unaniem op dat de zorgmedewerker te sturend is: “Ze neemt aan dat mevrouw moet, zonder naar haar wensen te luisteren.” Wytske sluit het filmpje af met een toelichting: “We willen de eigen regie van bewoners in het verpleeghuis vergroten. Er is een duidelijke behoefte bij bewoners om meer zelf te mogen beslissen, zelfs over kleine dingen zoals welke kleding ze aantrekken. Dat stukje eigenwaarde maakt een groot verschil.”

Crazy eight

Hierna is het tijd voor de deelnemers om zelf aan de slag te gaan. Irene Müller-Schoof introduceert de volgende opdracht: “Je moet je eerste idee vormgeven, en dat doen we met de ‘crazy eight-methode.” Elke deelnemer krijgt een vel papier dat driemaal gevouwen wordt, zodat er acht vakjes ontstaan. “Jullie hebben acht minuten om acht ideeën te tekenen over hoe je de eigen regie van bewoners kunt vergroten. Het mogen ook woorden zijn, maar houd het simpel. De tijd gaat nu in!” De zaal, De Droogcabine, vult zich met concentratie terwijl de deelnemers aan het tekenen slaan. Na acht minuten krijgen ze de opdracht om hun ideeën in kleine groepjes te bespreken.

Altijd nagaan, nooit aannemen

Deelnemers gaan aan de slag met hun ideeën, waarbij de Werkplaats methodieken en prototypes presenteert die eerder zijn ontwikkeld. Eén van die producten is de kalender ‘Eigen Regie’, die nu ook in de ruimte beschikbaar is. Een deelnemer deelt vijf belangrijke punten met de groep: “Het moet wel mogelijk zijn dat je tijd krijgt van de baas en van jezelf. De cliënt moet je kunnen begrijpen. Het moet aansluiten bij de belevingswereld. En dan ANNA: altijd nagaan, nooit aannemen.” Irene Muller-Schoof reageert enthousiast: “Mooi concreet! Iedereen kan hier meteen mee aan de slag.”

Uitslapen en eten

Een deelnemer stelt voor om verzorgenden zelf te laten ervaren hoe het is om cliënt te zijn, bijvoorbeeld door hen een dag en een nacht door studenten te laten verzorgen. Dit zou hen meer inzicht geven in de situatie van hun cliënten. Een andere groep heeft een tool bedacht: een kalender waarop zorgverleners kunnen zien wat de voorkeuren van cliënten zijn, zoals uitslapen of eten, die gedurende de dag aangepast kan worden. Irene voegt toe dat flexibiliteit belangrijk is, omdat mensen niet altijd hetzelfde willen.

Tot slot

Wytske Meekes sluit af: “Allemaal superleuke en creatieve ideeën, in hele korte tijd! Neem deze methode mee naar je eigen werk: loop je tegen een probleem aan? Gebruik de crazy eight! Zo kun je samen naar heel veel oplossingen kijken, in plaats van alleen naar het probleem.” 

Kijk voor meer info: www.mensgerichteouderenzorg.nl